Hisen Berisha u shemb para të vërtetës

Hisen Berisha u thye para faktit, u arratis nga ekrani dhe u fsheh pas fyerjeve, duke provuar se e vërteta e tremb më shumë se çdo argument.

Të premten e mbrëmshme isha në shtëpi, i mbërthyer mes dokumenteve dhe shënimeve hulumtuese që lidhen me një rast delikat që po hetohet në Londër. Kisha kaluar orë të tëra duke krahasuar disa prej të dhënave, dëshmitë, emailët, telefonatat që gjurmët e një dosjeje të errët i lënë pas vetes. Puna rridhte me ritëm të qetë, derisa telefoni ra. Ishin kolegët nga MCN TV. Më thanë se me hapjen e hetimeve në Itali dhe me deklaratat e fundit që lidhin presidentin serb Aleksandar Vuçiq me skandalin e ‘Sarajevo Safari’ dhe me faktin që ai i kishte mohuar akuzat, redaksia kishte vendosur ta trajtonte çështjen në edicionin e lajmeve të orës 19 e 30.

Më ftuan të flisja.

E pranova. Jo për hir të ekranit, por sepse kur përmenden vrasje të civilëve si argëtim për turistët e pasur, heshtja bëhet ortakëri morale. Në orën e caktuar filloi transmetimi. Moderatorja prezantoi temën, kronika e shkurtër u dha në ekran, e pastaj kamera u nda në dy. Në njërën anë isha unë në Londër, në tjetrën ishte Hisen Berisha, ish-deputet i PDK-së në lidhje të drejtpërdrejtë.

Fillimi ishte i rregullt. Berisha foli për Serbinë e vitet nëntëdhjetë, për aparatin e saj kriminal, për ushtrinë, shërbimet sekrete dhe paramilitarët që kanë mbjellë mizori në Kroaci, Bosnje e Kosovë. Deri në këtë pikë, fjala e tij ishte e njohur, një përsëritje e historisë që e dimë të gjithë. Por më pas ai e çoi fjalinë në një terren tjetër. Ai tha se vdekja nga snajperi ishte mënyrë më e shpejtë dhe më e lehtë se torturat e masakrat. Ishte si të fliste për teknika dhe jo për jetë njerëzish të humbura.

Në atë çast kuptova se duhej ndalur. Dhe fola me ton të ftohtë. I thashë se vrasjet nuk krahasohen. Nuk ka mënyrë të butë për të vrarë civilët. Nuk ka shkallëzim të dhunës kur bëhet fjalë për një krim lufte. Krimet hetohen, viktimat identifikohen, familjet marrin eshtrat e të afërmve dhe drejtësia kërkon përgjegjësi. Dhe shtova se relativizimi i snajperëve në Sarajevë ishte shmangie nga tema qendrore e mbrëmjes, sepse kjo është hera e parë që një president në detyrë po përmendet në një hetim për qitje turistike ndaj civilëve.

I mbajta fjalët e qarta, të drejta. Aty tensioni filloi të rritet. Dhe sapo u hap tema e Kosovës, debati mori formë tjetër. Unë fillova të flisja për pesë vitet e fundit dhe për përpjekjen e qeverisë aktuale që të ç’montojë kontrollin e instaluar nga Serbia në veri të Kosovës për gati dy dekada. Fola për dokumentet të cilat tregojnë se si ky ndikim është ushqyer dhe toleruar ndër vite. Në vend të kundërshtimit me fakte, Berisha u zhvendos te sulmet personale.

Asnjë argument për kundërshti. Përkundrazi një varg ofendimesh që përpiqeshin të turbullojnë studion. Më quajti me terma që kishin më shumë lidhje me propagandën e epokave të vjetra sesa me debatin e sotëm. U përpoq të më etiketonte duke përdorur identitete gjinore si armë politike dhe pastaj u hodh në insinuata të ulëta për shantazhe dhe histori të paqena. Kjo nuk ishte më nxitje nervash por shfaqje e panikut. Fjalët e tij nuk lidheshin më me temën, as me faktet dhe as me historinë. Dhe me qetësi i thashë se nuk kualifikohesh për të debatuar në atë nivel, sepse gjuha që përdori nuk është gjuhë e së vërtetës, por e shmangies.

Nuk e durova gjatë. Ai kërkoi mbylljen e emisionit, ngriti zërin, nisi të fliste me fjalor që nuk i përket hapësirës publike. Menjëherë pas kësaj u largua nga lidhja duke e lënë ekranin bosh. Nuk iku për shkak të fyerjes, iku sepse nuk mund ta përballonte vazhdimësinë e argumentit. Largimi i tij ishte prishje nervi dhe jo mbrojtje pozicioni.

Dhe këtu fillon analiza e vërtetë.

Kjo nuk ishte vetëm shkarje personale. Ishte reaksion tipik i një gjenerate politike që e njeh Serbinë e viteve nëntëdhjetë vetëm në pjesën ku është kriminelja e përjetshme, por nuk e pranon ta shohë se për dy dekada pas luftës, rrënjët serbe kanë gjetur terren për t’u zgjeruar edhe falë vendimeve dhe heshtjeve të asaj klase politike që vetë zt Berisha i ka shërbyer dhe sot e asaj dite e mbron. Sa herë përmenden strukturat e infiltrimit dhe roli i disa figurave që e kanë ushqyer atë ndikim, nervi i vjetër politik çahet. Berisha u çau në ekran.

E vërteta është se emrin e Hisen Berishës e kam hasur vetëm gjatë punës sonë hulumtuese dhe analitike për rastin e Fatmir Shehollit, i cili ndodhet në paraburgim në Kosovë për dyshime të spiunazhit në favor të Beogradit. Në atë dosje dhe në analizat rreth saj u shfaqën edhe kontakte politike, fotografi takimesh, rrjete të dyshimta komunikimi ndërmjet zotit Berisha dhe Shehollit. Dhe pikërisht kur unë fola për faktin se Serbia kishte aleatët e saj në Prishtinë që e kishin ndihmuar instalimin e pushtetit të Beogradit atje, dhe se kjo temë nuk mund të shmanget, zt Berisha u hodh drejt një mbrojtjeje primitive të vetvetes. Kjo ishte hera e parë që e kisha përballë në një debat live dhe reagimi i tij ishte një dritare e hapur se sa e rëndë është pesha e së vërtetës për një pjesë të atyre që i përkasin strukturave të vjetra të PDK-së.

Kjo galeri shpalos në tre goditje të njëpasnjëshme anatomine e arratisjes së Hisen Berishës nga e vërteta, duke e kthyer momentin live në MCN TV në një teatër vizual ku paniku merr formë fizike; në pamjen e parë ai shtyp ekranin si të ishte fajtor i argumenteve të veta të thyera, në të dytën koka i çahet dhe nxjerr hijen e frikës së vjetër politike që i endej pas shpine, ndërsa në të tretën del prej ekranit sepse nuk gjente dot dalje nga debati, duke e bërë qartë se kur faktet nuk i përballon dot, bëhesh karikaturë e vetvetes; të tria së bashku qeshin, thërrmojnë dhe shpjegojnë pa mëshirë mekanizmin e një politike që shpërthen sapo të përballet me të vërtetën.

Në fund mbeta i lidhur me në studion, dhe vazhdova argumentin aty ku e lashë. Fola për Sarajevo Safari dhe rëndësinë e tij në vetë esencën e drejtësisë ndërkombëtare. Fola për mbi një mijë e gjashtëqind të zhdukurit e Kosovës që Serbia ende nuk i kthen. Fola për arkivat e mbyllura dhe për detyrimin e një shteti që pretendon se dëshiron paqe.

Ekrani i kishte dy botë. Njërën botë që rrëshqiti në fyerje dhe iku. Dhe tjetrën, që qëndroi dhe e çoi fjalën deri në fund. Kur tensioni u tret, mbetën vetëm faktet që publiku i dëgjoi hap pas hapi. Ato nuk bëjnë zhurmë. Por mbajnë peshën e realitetit që nuk fshihet dot as me britma dhe as me arratisje nga transmetimi.

---