Republika pa Gjurmë Letre
Kosova e pas luftës u kthye në një pronë të përbashkët private: fshehtësia u bë monedhë, kalendarët u bënë mburojë, e prokurorët u bënë strehë për pushtetarët plaçkitës.
Komandantët që e kthyen shtetin në pronë private
Për dy dekada pas luftës së vitit 1999, Kosova nuk u drejtua nga qytetarët, por nga ish-komandantët e saj, një brez luftëtarësh që hoqën uniformat dhe veshën kravatat e gënjeshtarëve, duke e kthyer çlirimin në sundim. Gjatë qeverisjes së tyre, politika u përzie me miqësinë, ministritë u kthyen në arka të përbashkëta, ndërsa gazetarët u frikësuan në heshtje. Disa politikanë e gazetarë u vranë, disa u zhdukën, dhe korrupsioni u bë mënyrë qeverisjeje. Shteti që doli prej tyre ishte më shumë një ndërmarrje private se një republikë, një demokraci e brishtë që mbahej gjallë nga besnikëria e rrjeteve kriminale, por jo nga ligji.
Vitet e sundimit të Hashim Thaçit, Kadri Veselit dhe rrethit të tyre politik lanë plagë të thella për Kosovën. Bashkimi Evropian pagoi për ndërtimin e institucioneve, e Shtetet e Bashkuara e quajtën “stabilitet”. Ajo që u krijua ishte një klasë politike që e plaçkiti pasurinë publike, e pengoi drejtësinë dhe e pa llogaridhënien si kërcënim. Gjykatat u mbushën me njerëz të zgjedhur nga po ata që sot gjykohen në Hagë1 për krime lufte dhe krime kundër njerëzimit.
Kurti dhe përplasja me rendin e vjetër
Në vitin 2019, ndodhi thyerja. Një lëvizje e re, e udhëhequr nga Albin Kurti, fitoi për herë të parë një mandat të vërtetë popullor. Por qeveria e tij u rrëzua pas pak javësh, në atë që Kurti e quajti “grusht shteti i ardhur nga jashtë”. Shtytës i kësaj ndërhyrjeje ishte Richard Grenell, i dërguari i posaçëm i administratës së parë të Presidentit Trump për Ballkanin, i cili përdori presionin dhe arrogancën diplomatike në Prishtinë, aq sa edhe Berlini e kishte deportuar për flirtim me të djathtën ekstreme evropiane. Ndërhyrja e tij e ndau qeverinë, riktheu përkohësisht të vjetrin në pushtet dhe tregoi se fuqitë e huaja mund të bënin ende atë që elitat vendore kishin mësuar mirë, ta përmbysnin demokracinë sa herë që ajo i kërcënonte interesat e tyre.
Kurti u kthye në pushtet në vitin 2021 me shumicë të madhe. Ishte një çlirim moral, por jo i plotë. Ai trashëgoi institucione të mbushura me njerëzit e vjetër, polici të lidhur me grupet e luftës, shërbim informativ pa mbikëqyrje, dhe prokurorë të caktuar nga duart e Thaçit, ndërsa vetë Thaçi u ul në bankën e të akuzuarve në Hagë.
Brenda asaj trashëgimie ndodhi skandali i fundit.
Kalendari si mburojë
Pushteti është më i rrezikshëm kur fshihet pas rregullave që vetë i përdhos. Dhe institucionet e Kosovës e kanë kthyer këtë në mënyrë pune. Gjetjet e fundit hulumtuese2 të KALLXO.com për fondin e “operacioneve të posaçme” të Agjencisë së Inteligjencës (AKI) nuk është thjesht çështje llogarish. Është shembull i qartë se si një shtet paslufte e shndërron fshehtësinë në mbrojtje dhe e quan këtë qeverisje.
Sipas dokumenteve të vetë AKI-së, të dorëzuara në Prokurorinë Speciale, tre drejtorë të njëpasnjëshëm Driton Gashi, Shpend Maxhuni dhe Kreshnik Gashi, kanë harxhuar rreth dy milionë euro nga një fond sekret midis viteve 2017–2020. Qindra mijëra euro nuk kanë asnjë shenjë. Në ditën e fundit të punës, më 10 prill 2018, Driton Gashi ka tërhequr 350 mijë euro në para të gatshme. Hetuesit nuk dinë ku kanë përfunduar. Prokuroria ka mbyllur rastin për dy prej tyre me arsyetimin se “ka kaluar afati”, dhe për të tretin, thotë se nuk ka prova të mjaftueshme. Paratë mungojnë. Gjurmët janë fshirë. Kjo nuk është drejtësi, është vetëshpëlarje.
Historia është e njohur: paratë kalojnë në zarfe, rregullat anashkalohen, dhe kur vijnë kontrollorët, koha ka mbaruar. Gjetjet hulumtuese na tregojnë për 500 mijë euro të kaluara në nëntë pagesa tek Fatmir Sheholli, i cili pranon se ka bashkëpunuar me AKI-në por refuzon të tregojë për çfarë. Një tjetër shumë prej 300 mijë eurosh dyshohet se i janë dhënë nga Shpend Maxhuni ministrit të atëhershëm të Jashtëm Behgjet Pacolli, i cili mohon gjithçka. Përgjigjja e Prokurorisë: rasti ka kaluar afatin. Kështu, kalendari zëvendëson ligjin.
Fshehtësia si mburojë e pushtetit
Nuk është rast i veçuar. Është pjesë e të njëjtit model që lejoi Milan Radoiçiqin, (organizatorin që pranoi se kishte qenë prapa sulmeve në Banjë në vitin 2023), të vepronte lirisht, të arratisej në Serbi dhe të lirohej pas pak ditësh. Ai e pranoi fajin, por është ende i lirë. Kosova ka ngritur akuza, Serbia refuzon ta dorëzojë. Fakti nuk mungon, mungon ndëshkimi.
Kjo është lidhja: fshehtësia përdoret për të shmangur llogaridhënien, “pavarësia” për të shmangur përgjegjësinë, dhe ligji interpretohet për t’i mbrojtur zyrtarët, jo qytetarët. Kur Prokurori i Posaçëm, Blerim Isufaj, dha intervistë në korrik3, ai foli si çdo burokrat i një sistemi të kapur e të kalbur, u ankua se s’ka kompetenca, pastaj tha se “instanca më të larta” ia lidhin duart. Në teori të gjithë janë përgjegjës, në praktikë askush nuk është fajtor.
Nëse shërbimi informativ i një shteti nuk mund të shpjegojë se ku kanë përfunduar qindra mijëra euro dhe Prokuroria përgjigjet me “afatin e kaluar”, atëherë ligji nuk ekziston më si drejtësi, por si mjet për ta arsyetuar plaçkitjen.
Pandëshkueshmëria si rend
Ky nuk është më korrupsion, kjo në fakt është mënyra se si kanë qeverisur komandantët e luftës që po duan të kthehen edhe nëse domethënë vrasjen e politikanit reforimist4. Organet që duhet ta kontrollojnë janë të pafuqishme, prokurorët janë të frikësuar ose të lidhur me plaçkitësit. Ajo çfarë ne kemi parë për dy dekada është se ministrat janë mësuar ta përdorin inteligjencën si arkë personale, dhe prokuroria na ka treguar se afati është mekanizëm për faljen e plaçkitjes. Nga vrasja e Oliver Ivanoviqit, tek sulmi në Banjë, e deri te këto miliona pa fatura, sa herë që përgjegjësia afrohet tek një njeri me kortezh, procesi ndalet, emri i ndaluesit duket të jetë Blerim Isufaj. E qytetari nuk ka ç’të besoj tjetër pos faktit se ligji është për t’u treguar, jo për t’u zbatuar.
Si duket serioziteti
Serioziteti fillon me gjërat e thjeshta. Shteti duhet t’i publikoj deri në kufijtë e klasifikimit mënyrën se si menaxhohen fondet e AKI-së. Aty ku s’mund të jepen hollësi, duhet të instalohen mekanizmat brutal të kontrollit. Duhet të kërkohet hetim i pavarur për çdo shpenzim të këtij fondi që nga viti 2017, dhe Prokuroria duhet të shpjegojë zyrtarisht pse e ka mbyllur çdo rast dhe pse ka pranuar parashkrimin. Duhet të hapen sërish rastet ku vonesat janë shkaktuar nga institucionet vetë. Le ta vendosin gjykatat, jo kalendarët, nëse interesi publik kërkon ndëshkim.
Një shtet që nuk mban shënime për sekretet e tij, nuk mund t’i mbrojë ato. E ardhmja e Kosovës nuk varet nga fjalimet, por nga nënshkrimet, procesverbalet dhe raportet që dorëzohen në kohë. Nëse edhe ky rast mbyllet si të tjerët në harresë të qëllimshme, nuk do të jetë pse e vërteta është e fshehur, por sepse shumë njerëz përfitojnë nga kjo errësirë.
Ky nuk është fat, është zgjedhje.
Zgjidhni ndryshe. Emra. Fatura. Afate. Pasoja. Jo nesër. Sot.
Gjykata Speciale ndez polemika në Kosovë: Pranon prova nga Serbia
Pranimi i provave të Serbisë nga Gjykata Speciale në Hagë ndez debat të ashpër në Kosovë, ringjall trauma të luftës, tension politik dhe sfida për drejtësinë tranzicionale. — Kronika B.
Dyshimet për fondin special të AKI-së, 2 milionë euro pa evidencë- hetimi mbyllet me parashkrim — Kallxo.com
Intervistë: Blerim Isufaj - 27.07.2025 — Kallxo.com
Mafia Politike e Kosovës: A Do Të Ndalen Apo Do Ta Rrëzojnë Albin Kurtin?
Raport ekskluziv: Brenda fushatës për rrëzimin e Kryeministrit reformist të Kosovës, Albin Kurti — një gardë e vjetër e korruptuar, një komplot për vrasje dhe një makineri mediatike. — Kronika B Hulumtime.