Kur gazetari bëhet megafon: rasti Bahri Cani
Bahri Cani i DW-së riprodhoi pa verifikim narrativën e rreme se Kosova është e izoluar. Gazetaria e tij rrëshqiti në një operacion të ngjashëm me luftën psikologjike të stilit rus.
I dashur lexues, unë në të vërtetë nuk e kisha vënë re më parë Bahri Canin. Ishte një prej atyre figurave të vendosura në Berlin, me stemën e DW-së, që qarkullojnë në periferi të vëmendjes së lëmuar, të qetë, pa ndonjë teh të dukshëm. Ai hyri në vëmendjen time vetëm pas një episodi që s’e lejonte indiferencën, kur një deputet i Kuvendit të Kosovës, Armend Zemaj, u kthye në mes të një interviste dhe e grushtoi një qytetar që guxoi t’i thoshte “po gënjen”1. Përballë një akti që kërkonte vetëm një fjali të qartë “kjo është e papranueshme,” zt Cani, ashtu si e lexova unë, nisi ta zbusë atë që duhej të goditej më mendësi editoriale të një gazetari me dinjitet. Ai foli për dhunën si “jo zgjidhje”, e përmendi “kompleksitetin”, dhe në këtë rrëshqitje, filloi t’i afrohej arsyetimit të agresorit. Ishte ai çast që s’munda ta lë pa reagim, dhe shkrova2.
Më pas, shkëmbyem disa mesazhe. I lexova reagimet në facebook3, shumica të ashpra kundër tij. Ato zemërime ishin aq të ngarkuara, sa disa kaluan në shpifje, duke hedhur pretendime të rreme sikur zemërimi të ishte leje për trillim. M’u desh të ndërhyj, të kërkoj fakte nga lexuesit e mi, t’u kujtoj se indinjata nuk e pezullon detyrimin ndaj të vërtetës. Ndërkohë, nisa të lexoj më shumë nga punët e Cani-t4. Gjeta një trup raportimesh të kryera me mjeshtëri të moderuar, por me një shabllon që s’munda më ta ç’rrënjos nga mendja. Dhe pastaj, erdhi intervista5 e tij me Presidenten Vjosa Osmani.
E lexova me kujdes, dhe përsëri, nuk munda të hesht.
Era pranë Portës së Brandenburgut nuk duron fjalë të zbukuruara ballkanike. Pikërisht atë ditë, kur Bahri Cani qëndronte përballë presidentes së Kosovës, Vjosa Osmani, pak metra nga ai gur që ka parë perandori, mure e rrëzime muresh, u bë e qartë se çfarë Cani po përpiqej të bënte, të ngrejë një premisë të pakontrolluar, ta veshë atë me tingull perëndimor dhe ta detyrojë intervistuesen të mbrohet nga diçka që, në vetvete, nuk ishte vërtetuar se ekzistonte. Mbrapa tyre, monumenti i ndarjeve dhe ribashkimeve. Përballë tyre, një gazetar që donte të dukej i rreptë dhe një presidente që nuk pranoi të turpërohej prej një përgatitjeje të dobët.
Pyetja e tij, e thjeshtëzuar ishte kjo: Kosova tani është vend i izoluar, ju i quani “masa”, të tjerët ndryshe; çfarë do të bëni për t’ia hequr Kosovës këtë izolim, aq më tepër kur edhe SHBA-ja ka pezulluar dialogun strategjik, si e shihni sot pozitën ndërkombëtare të Kosovës?
Kaq. Asnjë dëshmi për izolim, vetëm deklarim. Asnjë shpjegim se çfarë saktësisht paska pezulluar Amerika, vetëm përsëritje e fjalorit të ambasadës6. Asnjë dallim mes masave të BE-së që ishin më shumë shpullë politike sesa mur diplomatik dhe një shkëputjeje të vërtetë strategjike. Pastaj ia hodhi asaj në prehër dhe priti “magjinë” televizive.
Por pikërisht aty duhej të ndodhte gazetaria, para se t’i ndiznin kamerat. Sepse, në shtator 2025, kushdo që e ndiqte me sy të hapur diplomacinë e Kosovës e dinte, i ashtuquajturi “Dialog Strategjik” me Shtetet e Bashkuara ishte fantazmë. Ambasada në Prishtinë doli me një deklaratë të sertë për “pezullimin e pacaktuar” të tij. Washingtoni jo. Nuk pati notë zyrtare të Departamentit të Shtetit, as deklaratë të Shtëpisë së Bardhë, as tekst të botuar. Vetë Presidentja Osmani në janar kishte thënë se marrëveshja “do të finalizohej së shpejti” pas takimit me Richard Verma-n.
“Do të finalizohej” nuk është “u nënshkrua”. Prandaj, nuk pati tekst. Nuk pati kalendar. Nuk pati mekanizëm zbatimi. Pra: nuk pati çfarë të pezullohej.
Këtë e shkrova atëherë7, e po e përsëris sepse disa njerëz me sa duket e parapëlqejnë legjendën. Ambasada amerikane u mbështet në një marrëveshje që nuk ishte nënshkruar kurrë, për ta vënë nën presion një qeveri të zgjedhur dhe për t’u dhënë fuqi atyre në Prishtinë e Beograd që kanë punuar dhe ende po punojnë për ta dobësuar atë. Ky veprim i hapi rrugën një grupi të vogël shqiptarësh të lidhur me Listën Serbe, duke u dhënë atyre hapësirë dhe ndikim politik përtej përfaqësimit të tyre real. Një mision lokal, i drejtuar nga një e ngarkuar me punë për ta administruar ambasadën, jo nga ambasador i konfirmuar, shpalli “pezullimin e pacaktuar” të një kornize që s’kish kaluar kurrë nga dëshira në dokument. Kjo nuk është diplomaci. Është teatër i përdorur si shkop.
Dhe pastaj, disa ditë më vonë, REL-i e vërtetoi thelbin8: “u pezullua para se të fillonte”. Kjo, në gjuhën e butë të Washingtonit, do të thotë: po, e keni me vend, kjo gjë s’ka ekzistuar. Ata ndryshuan në interpretim, jo në fakt. Ata e ruajtën narrativën e zakonshme për “zhgënjimin perëndimor” me Prishtinën, për Kurtin si “i vështirë”. Por në faktin dokumentar ranë dakord, pra nuk mund të pezullohet ajo që nuk është nënshkruar9. Prandaj, kur Cani u ul në Berlin me Osmanin, historia ishte e ditur: “dialogu strategjik” ishte fantazmë, një re diplomatike e hedhur për t’ia ftohur nervin Kosovës.
Këtu lind pyetja që ai duhej ta kishte bërë vetë, po nëse ky “dialog” nuk është nënshkruar asnjëherë në Washington, çfarë pezulluan amerikanët? Dhe me ç’mandat një ambasadë lokale i jep vetes të drejtë të pezullojë një proces që s’e ka vulën e vetë qendrës? Kjo pyetje duhej t’i bëhej ShBA-së. Ai ia bëri Kosovës.
Osmani nuk e bleu. Ajo e quajti vlerësimin “jo vetëm krejtësisht të gabuar, por pa asnjë lidhje me realitetin”. Ajo nisi t’i rendisë: ftesat në forume ndërkombëtare, praninë në samitin e NATO-s, vazhdimësinë e projekteve të mbrojtjes me amerikanët, marrëdhëniet me Gjermaninë, Francën, shtete të largëta që Kosova s’i kishte pasur më parë.
Pyetja e saj e heshtur ishte: nëse të gjitha këto dyer janë të hapura, si quhet kjo “izolim”? Dhe, më e rëndësishmja, ajo nuk pranoi t’i lejonte një gazetari të DW-së ta kthejë në verdikt ndërkombëtar një lojë të ambasadës lokale.
Ky ishte çasti i sikletit. Jo sepse ajo e fyeu gazetarin, në fakt nuk e fyeu, por sepse e detyroi ta shihte se nuk i kishte bërë detyrat e shtëpisë.
Konteksti që ajo dha ishte akoma më i prerë. Ajo kujtoi shtatorin 2023 në Bajë: grupet e armatosura të dërguara nga Serbia, tentativa për ta futur skemën ruse të “mbrojtjes së serbëve” në veri dhe përdorimin e metodave hibride. Kujtoi nëntorin 2024 në Ibër-Lepenc: goditje mbi rezervat e ujit, energjisë e infrastrukturës jetike, pra jo gjeste, por organet e shtetit të përfshira në destabilizimin e Kosovës. Tha se kishte pasur edhe përpjekje në pranverën 2025, të ndaluara bashkë me aleatët. Teza e saj ishte e ftohtë: Serbia po sillet si “dora e zgjatur” e Putinit në Ballkan, jo vetëm kundër Kosovës, por edhe kundër Bosnjës e të tjerëve. Kjo ishte pjesa ku gazetari duhej të thellohej, cilat struktura serbe, çfarë provash, cilat shërbime perëndimore u informuan, çfarë bëri Berlini, a u lëviz NATO-ja? Ai nuk e bëri. Ai preferoi “izolimin”.
Dhe kjo nuk ishte hera e parë që ai rrëshqiste drejt qendrës së rehatisë. Unë vetë nuk e kisha ndjekur më parë Bahri Canin. Ai më doli përpara vetëm kur deputeti Armend Zemaj, në mes të Prishtinës, iu kthye qytetarit që i tha “je gënjeshtar” dhe e grushtoi atë. Aty ku mjaftonte një fjali “kjo është e pa pranueshme” Cani zgjodhi hirin e fjalës: “dhuna nuk është zgjidhje”, “situatë e ndërlikuar”, sikur fjala e qytetarit dhe grushti i deputetit të ishin dy pjesë të të njëjtit ekuacion. Unë reagova. Ia shkrova qartë se neutraliteti para dhunës nuk është virtyt, është braktisje e detyrës. Ai m’u përgjigj me mirësjellje, me vonesë, me fjalët e njohura për “kompleksitetin”, dhe mandej, fshehurazi, e pëlqeu një koment ku komentuesit më shante mua për reagimin tim dhe e lavdëronte Canin si “të paanshëm”. Me sa duket ky është modeli i Canit: dekor pa parim.
Prandaj edhe intervista në Berlin ishte e tillë. Ai e dinte, dhe po të mos e dinte, nuk kishte të drejtë të pyeste se “pezullimi” i ambasadës ishte njoftim vendor, jo vendim i Washingtonit. Se vetë presidenca e Kosovës e kishte folur në të ardhmen, se Radio Evropa e Lirë, si burim amerikan, tashmë e kishte thënë se ky dialog “nuk ka nisur asnjëherë.” Se e njëjta ambasadë po mblidhte parti opozitare dhe Listën Serbe në një përpjekje për ta bërë një qeveri kundër rezultatit të zgjedhjeve të shkurtit 2025. Nëse i di këto dhe prapë e paraqet “pezullimin” si provë të izolimit të Kosovës, ky nuk është më gabim. Ky është riprodhimi i teatrit të ambasadës bashkë me Listën Serbe dhe partitë opozitare në Kosovë. Është ndihmë që i jepet një misioni të huaj për ta armatosur një iluzion.
Le ta themi troç, pa zbukurime: kjo ishte një ndërhyrje që erdhi deri buzë grushtit institucional. Është e papranueshme t’i mbledhësh njerëzit e Beogradit në Prishtinë, për t’i kërcënuar institucionet e dala nga vota me “pezullim” të një marrëveshjeje të pashkruar dhe pastaj ta quash këtë “shqetësim për aleancën”. Këtë e bën sepse je i përfshirë në një përpjekje për ta thyer një kabinet reformues që nuk ta jep veriun, që nuk pranon asociacion me kompetenca ekzekutive, që nuk t’i legalizon enklava manastiresh jashtë rendit kushtetues. E bën për t’ia bërë qejfin Beogradit pa e thënë. E bën sepse dikush në NATO do paqe formale, jo drejtësi. Dhe e bën në nivel ambasade që qendra të mos paguaj për imazhin e pistë.
Në atë moment, një gazetar që mban mikrofonin e DW-së duhej të thoshte: “Kjo duket sikur misioni amerikan në Prishtinë po e përdor paqartësinë burokratike për ta disiplinuar Kosovën, a e shihni edhe ju kështu, znj. Presidente?” Në vend të kësaj ai tha: “Jeni të izoluar, ç’do të bëni?” Kjo nuk është pyetje e vështirë. Kjo është pyetje e gabuar.
E, që ta bëj edhe më të qartë, Osmani, në të njëjtën intervistë, i dha atij fijet më të mira për t’i ndjekur. Tha: Kosova kurrë s’ka qenë pengesë, Serbia ka qenë. Mbi dy të tretat e marrëveshjeve të nënshkruara nga Serbia në Bruksel nuk janë zbatuar. Marrëveshjen franko-gjermane, që u bë propozim i BE-së, Kosova e pranoi; Serbia refuzoi ta nënshkruajë. Për asociacionin: po, bashkëpunim komunal po, entitet me fuqi ekzekutive jashtë kushtetutës jo. Këtu zt Cani duhej ta shtynte: po nëse Washingtoni këmbëngul? po nëse Berlini e lidh me integrimin? Por, jo zt Cani kërkoi përgjigje për “izolimin” që në fakt nuk egziston.
Kjo është e njëjta tërheqje gravitacionale që e pashë te rasti Zemaj, shpërbleje atë që rri në mes, të lëmuar, të padëmshëm, e qorto atë që i vë emër gjësë. Cani zgjodhi mesoren. Kur kjo mesore kalon nga Facebook-u te DW-ja, ajo nuk është më sjellje personale. Bëhet qëndrim editorial. Sepse sapo një gazetar me vulë gjermane fillon të përsërisë një “pezullim e izolim” imagjinar, ai i jep peshë perëndimore një mashtrimi vendor. Papritur, Kosova nuk është vetëm e qortuar nga një i ngarkuar me punë në Prishtinë, është “nën pyetje” në Berlin. Kështu rritet një gënjeshtër.
Kjo nuk do të thotë se Osmani është e paprekshme. Jo. Ajo zgjedh çfarë të deklasifikojë. Ajo ruan hapin me Washingtonin dhe Berlinin. Ajo e di se në Prishtinë çdo lëshim ndaj serbëve bëhet tradhti brenda ditës. Por atë ditë në Berlin ajo bëri gjënë që i takon një presidenteje, e refuzoi një premisë të rreme. Gazetari ishte ai që doli sikur nuk e kishte lexuar dosjen, ose i përfshirë në këtë fushatë rrenash me vetëdije.
Dhe këtu rri ironia. I njëjti njeri që ca ditë më parë u përpoq të zbusë një grusht ndaj qytetarit si “kompleksitet”, tani përpiqet ta forcojë një marrëveshje të panënshkruar si provë izolimi. Në të dyja rastet, përparësi pati pamja, jo e vërteta. Në të dyja rastet, gjuha qe e lëmuar, qendra ishte bosh. Dhe në të dyja rastet, mungoi disiplina më e vjetër e këtij profesioni, përpara se të pyesësh, shiko nëse gjëja që po pyet ekziston.
Po ta kishte bërë këtë, skena te Porta e Brandenburgut do të ishte krejt tjetër.
Ajo mund të hapej kështu: “Presidenca juaj foli për finalizim të një dialogu strategjik; ambasada amerikane tha se e pezulloi, Washingtoni nuk e botoi kurrë një pretendim të tillë. Përse duhet të qeveriset Kosova me iluzione diplomatike?”
Kjo do të ishte intervistë. Ajo që pamë ishte shfaqje, një shfaqje ku zt Cani mbeti i korrigjuar, ambasada doli pa njolla, e Kosova prapë u detyrua të harxhojë energji për të rrëzuar fantazma, në vend që të merret me agresorin e vërtetë në veri.
Diplomacia ndonjëherë i lejon vetes iluzione të dobishme. Gazetaria, asnjëhere.
Kur Reputacioni Vlen Më Shumë se Gazetaria
Kam kaluar pesëmbëdhjetë muajt e fundit duke bërë atë që bën gjithmonë gazetaria e mirë në formën e saj jo më të pëlqyer, duke i kërkuar shtypit ta shikojë veten në pasqyrë. Fundjava e 11 tetorit 2025, kur vandalët thyen dritaret e shtëpisë së pabanuar të prindërve të mi të ndjerë në Kosovë dhe përdhosën makinën tonë përkujtimore
Demokracia e grushtit: Zemaj dhe LDK, simbol i dhunës shtetërore
Në sheshin e Prishtinës, një fjalë e thjeshtë “rrenacakë” u kthye në grusht. Armend Zemaj reagoi si pushtetar i zhveshur nga dinjiteti, jo si deputet republikan. — Kronika B Kritikë.
Bahri Cani dhe Fytyra e Ftohtë e Gazetarisë
Kur deputeti Armend Zemaj e goditi qytetarin, Bahri Cani e quajti “kompleksitet”. Por neutraliteti i tij zbërtheu plagën e lodhjes morale në gazetarinë kosovare. — Kronika B Vëzhgimi Mbi Median.
Artikujt e Bahri Cani — DW News Albanian.
Osmani: Kosova nuk është e izoluar nga partnerët strategjikë
Presidentja e Kosovës Vjosa Osmani, e cila qëndron këto ditë në Berlin në një intervistë për DW flet lidhur me raportet aktuale ndërkombëtare të Kosovës, procesin e dialogut dhe krijimin e mazhorancës për qeverinë. — Bahri Cani, DW, Oct 25, 2025.
Ambasada amerikane pezullon një kornizë që nuk u nënshkrua kurrë
Ambasada e SHBA-së në Kosovë shpall pezullimin “pa afat” të Dialogut Strategjik, një proces që, në të vërtetë, nuk ka ekzistuar kurrë. — Kronika B Politikë.
Nuk Kishte Dialog “Strategjik” Kosovë-SHBA, e thotë edhe Radio Evropa e Lirë
Radio Evropa e Lirë e ka konfirmuar atë që ne e raportuam më parë: ka pasur ‘Dialog Strategjik’ mes Kosovës dhe SHBA-së. Të pezullosh një proces fantazmë nuk është diplomaci, por mashtrim. — Kronik B Kritikë.